Nga Lindim Etemi-(Struga Ekspres)
Vrasja e Komandant Strugës – Pse heshtet e vërteta për rënien e Nuri Mazarit?
Nëse do të përmendësh një emër që simbolizon sakrificën shqiptare në tre luftëra të njëpasnjëshme, ai është Nuri Mazari, i njohur ndryshe si Komandant Struga. Një njeri që nuk zgjodhi të rrinte në heshtje kur populli i tij ishte nën dhunë, që luftoi në Kosovë, në Preshevë e në Maqedoni, por që, fatkeqësisht, u vra në paqe — dhe ajo vrasje mbetet mister edhe sot.
U vra në Dollogozhdë, në vendlindjen e tij, një vend që duhej të ishte strehë, por u kthye në grackë. Dhe asnjëherë nuk u tha qartë: kush e vrau Komandant Strugën? Pse? Dhe mbi të gjitha, kush përfitoi nga vdekja e tij?
Një komandant, tre luftëra, një qëllim: liria
Nuri Mazari nuk ishte vetëm një luftëtar i armës. Ai ishte një simbol i bashkimit kombëtar. Luftoi me UÇK-në në Kosovë, iu bashkua UÇPMB-së në Luginë të Preshevës dhe më pas rreshtoi forcat në UÇK-në e Maqedonisë gjatë konfliktit të vitit 2001. Një njeri që e kishte bërë jetën mision, jo për fitim, por për drejtësi.
Në vend që të përfitonte nga heroizmi i tij, ai u tërhoq në jetën e zakonshme pas luftës, por nuk hoqi dorë nga të vërtetat që i besonte. Pikërisht kjo mund të ketë qenë edhe arsyeja që e bëri “të padurueshëm” për disa.
Pse nuk zbulohet vrasja e tij?
1. Përfshirje e interesave politike dhe strukturave të errëta
Nuri Mazari kishte shumë dijeni. Ai e njihte terrenin, e dinte kush luajti lojëra të dyfishta gjatë luftës dhe pas saj. Një njeri i tillë, kur nuk pranon të heshtë, kthehet në kërcënim. Jo për armikun, por për ata që u bënë “aleatë të përkohshëm”.
2. Marrëveshje të heshtura pas luftës
Pas marrëveshjes së Ohrit, u ndërtua një “stabilitet” mbi kompromis. Ai kompromis kërkonte që disa njerëz të mos bëheshin shumë të zëshëm, që disa figura të mos kishin shumë ndikim. Komandant Struga ishte një zë që nuk kontrollohej lehtë. Për disa, ai duhej të heshtte përjetë.
3. Dështimi (ose qëllimi) i institucioneve
Hetimet për vrasjen e tij nuk dhanë asnjë rezultat konkret. Ishin të dobëta, të vonuara dhe të mjegullta. Kjo ose për shkak të paaftësisë, ose për shkak të ndërhyrjes që e pengoi zbardhjen. Në të dyja rastet, drejtësia nuk u arrit.
Heshtja është vrasja e dytë
Ndoshta vrasja fizike ndodhi një herë. Por vrasja morale ndodh çdo ditë që kalon pa drejtësi. Sot, emri i Nuri Mazarit thuhet me respekt nga ata që e njohën, por me një lloj dhimbjeje të thellë — sepse drejtësia për të mungon.
Si mund të kërkojë një popull liri dhe barazi kur heronjtë e tij fshihen ose harrohen? Si mund të ndërtohet e ardhmja mbi harresën e qëllimshme?
Kush e vrau Komandant Strugën?
Pyetja që duhet të bëhet nuk është vetëm kush e qëlloi, por kush kishte interes që ai të mos jetonte më? Kë e pengonte? Kë e shqetësonte e vërteta e tij? Kë rrezikonte guximi i tij?
Përgjigjet nuk janë të thjeshta, por ato ekzistojnë. Ato fshihen pas heshtjes së shumë figurave, pas kompromiseve politike, pas frikës së disa që e dinë mirë të vërtetën, por kanë zgjedhur të mos flasin.
Jo ende. Historia nuk mbaron pa drejtësi
Një ditë, kur frika të bjerë dhe e vërteta të ketë më shumë peshë se heshtja, do të mësohet edhe kush e vrau Nuri Mazarin. Dhe atë ditë, jo vetëm familja e tij, por gjithë populli shqiptar do të ndihet më pak i tradhtuar.
(Struga Ekspres)
Derisa të vijë ajo ditë, është detyra jonë ta përmendim, ta nderojmë dhe të mos harrojmë.
Lindim Etemi-Struga Ekspres