Rusia nuk e shkaktoi krizën energjetike të Europës, por as nuk ndihmoi, dhe përkundrazi u përpoq të përfitonte nga situata, sipas Amos Hochstein, këshilltar i lartë i Departamentit të SHBA për sigurinë globale të energjisë.
“Sigurisht që nuk bëri asgjë që mundi për të lehtësuar krizën e energjisë dhe në fakt, përfitoi prej saj,” tha Hochstein Hadley Gamble për CNBC.
Rusia zgjodhi të mos dërgojë furnizime shtesë të gazit natyror në Europë për nëntorin, pavarësisht se tha se është gati të ndihmojë.
Çmimet e gazit në Europë shënuan nivelet më të larta rekord në tetor si pasojë e rritjes së kërkesës, inventarëve më të ulët se zakonisht dhe ofertës së kufizuar.
Rusia filloi të pomponte më pak gaz në Europë në gusht dhe disa analistë thanë se vendi po kufizonte furnizimin e tij diskrecional për të mbështetur çështjen për tubacionin e diskutueshëm Nord Stream 2, i cili do të anashkalojë Ukrainën dhe Poloninë për të transportuar gaz nga Rusia në Gjermani.
Gazsjellësi është në pritje të miratimit nga rregullatorët gjermanë, por është përballur me kundërshtime për arsye të ndryshme, duke përfshirë shqetësimet se Nord Stream 2 nuk është në përputhje me qëllimet klimatike të Europës.
Në frontin gjeopolitik, Uashingtoni ka frikë se Nord Stream 2 do t’i japë Moskës shumë pushtet mbi furnizimet me gaz të Europës. Në vitin 2020, rreth 43% e importeve të gazit në Europë erdhi nga Rusia.
Ndërkohë, Kievi ka frikë se Rusia do të anashkalojë Ukrainën dhe do të heqë të ardhurat nga gazi.
Energjia si armë?
Sekretari amerikan i Shtetit, Antony Blinken, u tha gazetarëve se SHBA-ja po vëzhgon “me shumë kujdes” për të parë nëse Rusia po përdor energjinë si një mjet politik.
“Nëse Rusia përpiqet të përdorë energjinë si armë ose të kryejë akte të mëtejshme agresive kundër Ukrainës, ne jemi të përkushtuar dhe Gjermania është e vendosur të ndërmarrë veprimet e duhura”, tha ai.
Hochstein tha se Moska i është afruar armatimit të energjisë.
“Ata janë afruar shumë me linjën e përdorimit të saj si armë duke treguar se nëse do të merrej një vendim politik në Gjermani … për të certifikuar gazsjellësin Nord Stream 2, krejt papritur do të shfaqej gaz dhe do të kishte shumë gaz nga Rusia për Europën”, tha Hochstein.
Presidenti rus Vladimir Putin ka hedhur poshtë pretendimet se vendi i tij është duke armatosur energjinë kundër Europës.
“Edhe gjatë pjesëve më të vështira të Luftës së Ftohtë, Rusia ka përmbushur rregullisht detyrimet e saj kontraktuale dhe furnizon Europën me gaz”, tha Putin për CNBC në tetor.
Hochstein tha se referencat ndaj shumave kontraktuale janë një “arsyetim” sepse ato nivele duhet të jenë “dyshemeja, jo tavani” për sa i përket furnizimit të duhur me energji.
Fakti që çmimet u ngjitën në nivelet më të larta historike do të thotë se ka kërkesë që nuk po plotësohet dhe prodhuesit duhet të sjellin ofertën “mbi dhe përtej” detyrimeve kontraktuale për të ulur çmimet, tha ai.
Ai shtoi se Rusia, si një furnizues energjie, ka përgjegjësinë të rrisë furnizimin për të ndihmuar importuesit të mbajnë aktivitetin normal ekonomik në mënyrë që rritja e PBB-së të mos ndikohet nga çmimet e larta të naftës ose gazit.
Rusia nuk mund të pretendojë të jetë një “furnizues i besueshëm”, por t’i përmbahet vetëm niveleve kontraktuale, tha ai.
Ata nuk kanë thyer asnjë ligj, pranoi Hochstein. Por ai tha se duket se politika energjetike e Moskës ka qenë “të mos lejojë kurrë të shkojë dëm një krizë e mirë”.(CNBC, SI)
