Presidenti rus Vladimir Putin ka kërkuar të nxjerrë nga ekuilibri Shtetet e Bashkuara dhe aleatët e saj të NATO-s duke mobilizuar trupat ruse në kufirin e Ukrainës. Por kjo krizë e krijuar ka të ngjarë ta lërë Rusinë të përballet me sanksione të reja, një NATO më të fortë dhe një fqinj, njerëzit e të cilit kanë zhvilluar një identitet më të veçantë, anti-rus.
Nga Richard N. Haass
Presidenti rus Vladimir Putin tregon rregullisht aftësitë e tij në xhudo dhe arte të tjera marciale. Suksesi në këto sporte shpesh varet nga ajo që japonezët e quajnë kuzushi – çekuilibrimi i kundërshtarit duke përdorur teknika të projektuara për të prishur ekuilibrin e tyre fizik dhe mendor.
Putini ka kërkuar të nxjerrë jashtë ekuilibrit Shtetet e Bashkuara dhe aleatët e tyre të NATO-s duke mobilizuar më shumë se 100,000 trupa ruse në kufirin e Ukrainës. Duke mos e fshehur pikëpamjen e tij se Rusia dhe Ukraina janë të lidhura organikisht, Putini mund ta shohë rivendosjen e një marrëdhënieje të tillë si një mënyrë për të çimentuar trashëgiminë e tij duke hequr poshtërimin e perceptuar të vuajtur nga Rusia në dekadat pas rënies së Bashkimit Sovjetik.
Putin mund të ketë besuar se kërcënimi i Ukrainës mund të destabilizojë vendin dhe të sigurojë një mundësi për të zëvendësuar qeverinë aktuale pro-perëndimore me një qeveri shumë më të respektueshme ndaj Kremlinit. Edhe më shumë gjasa, Putin gjykoi se mobilizimi i tij i trupave do të frikësonte SHBA-në dhe presidentin e saj relativisht të ri, Joe Biden, për të pranuar kthimin e Ukrainës në sferën e ndikimit të Rusisë.
Në fund të fundit, SHBA-ja sapo kishte kryer një tërheqje kaotike dhe gati të pakushtëzuar nga Afganistani. Putini ishte larguar kryesisht nga aneksimi i Krimesë në vitin 2014. Dhe presidenti kinez Xi Jinping kishte paguar një çmim të vogël ose aspak ër kthimin e demokracisë në Hong Kong. Prandaj, nga larg, SHBA-ja dukej e dobët, e ndarë dhe me vëmendjen te vetja e saj.
Shtojini kësaj mungesën e respektit të Putinit për aleatët evropianë të Amerikës. Gjermania, pasi kishte vendosur në mënyrë jo të mençur të heqë dorë nga energjia bërthamore, e kishte lejuar veten të bëhej më e varur nga gazi rus dhe, siç ndodhte shpesh me Gjermaninë Perëndimore gjatë Luftës së Ftohtë, nuk është komode të përballet me Kremlinin. Për më tepër, Putin filloi grumbullimin e tij ushtarake ndërsa dimri po afronte, kur temperaturat e ulëta dhe çmimet e larta të karburantit do t’i jepnin Kremlinit një mekanizëm të shtuar. Francezët ishin të fokusuar në zgjedhjet e tyre presidenciale të ardhshme, ndërsa Mbretëria e Bashkuar ishte e preokupuar me COVID-19, Brexit dhe sjelljen e kryeministrit Boris Johnson.
Përveç kësaj, Putin ndërmori hapa për të reduktuar dobësitë e vetë Rusisë, veçanërisht ndaj sanksioneve ekonomike. Rezervat valutore të vendit arritën në 630 miliardë dollarë rekord në dhjetor 2021, ndërkohë që çmimet e larta të naftës kanë gjeneruar të ardhura të konsiderueshme për qeverinë. Dhe Kina, tashmë duke ofruar mbështetje diplomatike, mund të ofrojë ndihmë financiare nëse Kremlinit do t’i duhej kjo.
Por ndërsa Putini e prodhoi krizën e Ukrainës duke besuar se ai kishte një avantazh të qartë kundrejt Perëndimit, ai bëri një gabim që mund të rezultojë i rrezikshëm edhe për një praktikues të aftë të arteve marciale: ai e nënvlerësoi kundërshtarin e tij.
Ndërsa Biden dhe NATO kanë thënë se nuk do të ndërhyjnë drejtpërdrejt në emër të Ukrainës, kjo nuk është njësoj si pranimi i dominimit rus. Në fakt, SHBA-ja ka organizuar një përgjigje gjithëpërfshirëse. Ajo ka dërguar armë në Ukrainë për të rritur kostot ndaj Rusisë për çdo zaptim dhe pushtim. Ka plane për të forcuar vendet anëtare të NATO-s më afër Rusisë. Po përgatiten sanksione të konsiderueshme ekonomike. Dhe ndryshimi i rrugës së gazit në Evropë do të kompensonte pjesërisht humbjen e mundshme të furnizimeve ruse.
E gjithë kjo do të thotë se goditja fillestare e Putinit nuk arriti të ishte një goditje vendimtare. Ata që thonë se presidenti i Rusisë e ka Perëndimin aty ku ai do, i kanë kuptuar gabim gjërat. Putini e ka vendosur veten në një pozicion të palakmueshëm: ai ose duhet ta përshkallëzojë situatën ose duhet të gjejë një mënyrë për t’u tërhequr.
SHBA-ja me mençuri i ka siguruar Putinit një platformë devijim diplomatik. Kjo mund të sjellë një strukturë të re për të ndihmuar në mbështetjen e sigurisë evropiane, si dhe marrëveshjet e kontrollit të armëve që do të kufizonin shkallën dhe vendndodhjen e një sërë sistemesh. Një proces i rivitalizuar dhe i rishikuar i Minskut do të kërkonte një zgjidhje politike në Ukrainën lindore që do të lejonte autonomi të konsiderueshme për banorët e rajonit (shumë prej të cilëve janë rusë etnikë) dhe zëvendësimin e ushtarëve rusë me paqeruajtës ndërkombëtarë. SHBA-ja ka sinjalizuar gjithashtu se Ukraina nuk do të hyjë në NATO së shpejti.
Nuk është e sigurt nëse një rezultat i tillë do të jetë i mjaftueshëm për Putinin. Ai nuk do të dëgjojë atë që ai dëshiron – që Ukraina nuk do të jetë kurrë në gjendje të anëtarësohet në NATO, ose se forcat e NATO-s do të tërhiqen atje ku ishin më shumë se dy dekada më parë, përpara se Aleanca të zgjerohej në Evropën Qendrore dhe Lindore. Por Putini ndoshta do të ketë disa javë kohë për të menduar për hapat e tij të ardhshëm. Ai së shpejti do të udhëtojë në Pekin për hapjen e Lojërave Olimpike Dimërore – dhe presidenti Xi ka të ngjarë ta ketë bërë të qartë se ai nuk do ta vlerësonte një luftë në Ukrainë duke lënë në hije mundësinë për të ekspozuar Kinën përpara kongresit të Partisë Komuniste këtë vjeshtë, ku ai do të kërkojë një mandat të tretë.
Putini ka një alternativë tjetër. Ai mund të rriste praninë ushtarake të Rusisë në hemisferën perëndimore, duke pretenduar se po i bënte SHBA-së atë që ajo dhe NATO-ja i kishin bërë Rusisë. Por kjo do të ishte e rrezikshme dhe nuk do të bënte asgjë për t’u marrë me shqetësimet e tij në Evropë.
Është e pamundur të parashikohet se çfarë do të bëjë Putini dhe ndoshta ai nuk e ka vendosur ende. Ai mund të zgjedhë një të ashtuquajtur “inkursion të vogël” ose ndërhyrje të kufizuar, ndoshta për të rritur praninë ushtarake të Rusisë në Ukrainën lindore.
Një veprim i tillë do t’i jepte Putinit diçka për të treguar për diplomacinë e tij agresive pa pësuar ndëshkime të mëdha, pasi 30 vende anëtare të NATO-s nuk do të kishin gjasa të arrinin një konsensus se si të përgjigjeshin. Kjo do të ishte gjithashtu në përputhje me qasjen e arteve marciale për të kërkuar hapje taktike për të çekuilibruar kundërshtarin.
Por një skenar i tillë nxjerr në pah kufijtë e arteve marciale, të cilat kanë të bëjnë më shumë me taktika sesa strategji. Kjo krizë e prodhuar kryesisht në Ukrainë rrezikon ta lërë Rusinë në një gjendje më të keqe: duke kontrolluar pak më shumë territor, por duke u përballur me sanksione të reja, një NATO më të fortë dhe një fqinj, njerëzit e të cilit kanë zhvilluar një identitet më të veçantë, anti-rus.
Prandaj, kur të kthehet në shtëpi, Putini mund të këshillohet të mësojë një lojë tjetër të lidhur ngushtë me Rusinë: shahun, ku lojtarët më të mirë mendojnë disa lëvizje përpara dhe e respektojnë kundërshtarin e tyre.
