Armela Toska
Marrëdhëniet midis Rusisë dhe Perëndimit si dhe pozicionimi i çdo vendi të caktuar është i njohur paraprakisht. Edhe pse vendet e Ballkanit janë më pro Rusisë, Polonia dhe shtetet baltike kundërshtojnë çdo avancim të Rusisë për të rritur influencën e saj në ato vende.
Tentativat e Rusisë për rritjen e influencës politike, ekonomike në ish vendet e BRSS janë të shumta. Një ndër misionet e saj kryesore po shihet se është ndikimi që ajo ka në shoqëritë jo të stabilizuara të Evropës lindore, duke nxitur aktorët vendas që të pengojnë proceset e demokratizimit, nxisin trazira, kaos politik dhe të rëndojnë gjendjen e sigurisë së këtyre vendeve. Disa nga këto tentativa janë parandaluar së fundmi nga Polonia dhe Letonia.
Në 11 qershor në Letoni, anëtarët e Saeima (parlamenti Letonez) votuan për të lejuar arrestimin e kolegut të tyre Janis Adamsons dhe për të kontrolluar shtëpinë e tij nën dyshimin e spiunazhit për Rusinë. Adamsons, anëtar i Harmony – partia më e madhe e Letonisë e cila tradicionalisht i shërben pakicës së madhe etnike ruse në Letoni, dyshohet se i ka dhënë informacion Rusisë gjatë katër viteve të fundit. Ai i ka dorëzuar të gjitha dokumentet në dispozicion publik – ndryshime të ndryshme në ligj, informacione mbi prokurimin dhe buxhetin e ushtrisë, si dhe vizitës në kufirin lindor të vendit, ka informuar Rusinë në lidhje me pozicionin e Asamblesë Baltike kundër Nord Stream 2.
Gjithashtu një shtetas polak është arrestuar me akuzën e spiunazhit për Rusinë. Burri i njohur si Janusz N. për arsye ligjore, u arrestua nga oficerët e Agjencisë së Sigurisë së Brendshme të Polonisë (ABË) më 3 qershor dhe aktualisht është në pritje të gjykimit në burg.
ABË tha se një kontroll në shtëpinë e Janusz N. dhe në faqe të tjera që lidheshin me të, arritën të gjejnë shuma të mëdha parash në zloty dhe euro polake, dhe pajisje të shumta për ruajtjen e të dhënave. Sipas prokurorëve, puna e spiunazhit të Janusz N. kishte për qëllim dobësimin e pozitës së Polonisë brenda BE-së dhe në arenën ndërkombëtare, përmes dezinformimit dhe propagandës së rreme. Për ta bërë këtë ai kërkoi të zhvillonte lidhje me politikanë polak dhe të huaj, duke përfshirë edhe ata që punonin në Parlamentin Europian.
Stanislaw Zaryn, zëdhënës i koordinatorit të shërbimit special të Polonisë, deklaroi për mediat se operacionet e të dyshuarit kontrolloheshin drejtpërdrejt nga oficerët e inteligjencës ruse.
Qëllimet e Rusisë janë të qarta për ish vendet e BRSS, Rusia kërkon të rindërtojë Bashkimin Sovjetik me Rusinë në qendër të saj, dhe këtë gjë Moska po përpiqet ta arrijë duke ushtruar ndikimin e saj në rajon dhe potencialisht më gjerë. Por Rusia nuk ka gjasa të rindërtojë BRSS; udhëheqësit e të gjitha shteteve ish-sovjetike, përfshirë disa nga aleatët më të afërt të Rusisë, tërhiqen dhe mbrohen nga përpjekjet e hapura të Moskës për të çuar përpara ri-integrimin politik me bazë të gjerë. Edhe pse Moska ka shumë mjete në dispozicion për të ndikuar në trajektoret politike, ekonomike, sociale dhe të jashtme të fqinjëve të saj, edhe nëse nuk do të jetë në gjendje të rindërtojë një Bashkim të ri.
Pavarësisht çdo gjëje Moska është duke dështuar, ndërhyrjet e shërbimeve sekrete Ruse po dështojnë në mënyrë të njëpasnjëshme në Evropë. Bulgaria – Autoritetet bullgare kanë ekspozuar një rast të madh spiunazhi Rus, i cili përfshinte disa zyrtarë të lartë të ministrisë së mbrojtjes. Rumania – Në prill të këtij viti Rumania shpalli diplomatin rus Alexey Grishaev si një person-non-grata, me arsyen se aktivitetet e tij kishin shkelur Konventën e Vjenës mbi Marrëdhëniet Diplomatike. Ai u akuzua për spiunazh për shërbimin sekret ushtarak të Kremlinit, GRU. Autoritetet rumune thonë se diplomati u përpoq të rekrutojë zyrtarë qeveritarë për të marrë informacion të klasifikuar në lidhje me politikat e sigurisë të Rumanisë dhe informacione në lidhje me NATO -n. Dështime të tilla si dhe shumë të tjera të bëjnë të besosh që Rusia nuk është aspak afër rindërtimit të shtetit perandorak që aq shumë e dëshiron.
