Bashkimi Evropian duhet të ndihmojë Malin e Zi të ripaguajë një hua miliardëshe për Exim Bank të Kinës, të cilën iu desh për të ndërtuar pjesën e parë të autostradës, për të ndihmuar kështu në uljen e ndikimit të Kinës në vend, tha të premten Zv.kryeministri Dritan Abazoviç.
Në 2014, Mali i Zi huazoi para nga një bankë kineze për të ndërtuar pjesën e parë të tre pjesëve të autostradës që çon nga Tivari, një qytet bregdetar, drejt kufirit me Serbinë, me një normë interesi vjetore prej d2 përqind dhe në një periudhë 6-vjeçare. Por gjërat nuk kanë ecur siç duhet.
Veç shtyrjes disa herë të afateve të dorëzimit, marrëveshja ngriti borxhin publik të Malit të Zi në më shumë se 80 përqind të produktit të brendshëm bruto (PBB).
“Unë u bëra thirrje institucioneve financiare të BE të marrin në konsideratë modelet e ndihmës për Malin e Zi, në mënyrë që të shtypin çdo ndikim të huaj jo të shëndetshëm dhe ta sjellin atë në një nivel të arsyeshëm,” tha Abazoviç, duke iu përgjigjur një pyetje nga një anëtar i Parlamentit të Malit të Zi.
“Unë mendoj se kjo është një përgjigje logjike, për të zëvendësuar atë hua të keqe me një të re, më të favorshme, e cila do të ishte më e lehtë për t’u shërbyer nga Mali i Zi. Por, ne gjithashtu duhet të mendojmë për modelet alternative të financimit të ndërtimit të dy pjesëve të tjera të autostradës, pa të cilat seksioni i parë nuk ka kuptim të plotë dhe që do të mbronte plotësisht pronën e Malit të Zi,” tha ai.
Abazoviç pretendon se qeveria e mëparshme bëri një marrëveshje të keqe me Kinën për Malin e Zi, duke e sjellë vendin në një pozicion varësie nga Pekini, “pa një kilometër autostradë, sepse afati për përfundimin e punimeve tashmë është shkelur disa herë”.
“Kush është përgjegjës për këtë?” Në vendin tonë, afatet janë thyer 22 herë, dhe e njëjta kompani në Kroaci është duke ndërtuar një urë dhe duke thyer afatet, por në një kuptim pozitiv”, tha Abazoviç.
Seksioni i parë i autostradës së parë malazeze po ndërtohet nga kompania kineze CRBC, e cila është e angazhuar DHE në ndërtimin e urës Peljesac në Kroaci.
Vendet e Ballkanit Perëndimor janë përfshirë në iniciativën kineze “Një rrip, një rrugë”, e nisur nga Kina në 2013 dhe e cila është një strategji e madhe Euroaziatike e vendit që synon zgjerimin dhe sigurimin e rrugëve detare dhe rrjetit të infrastrukturës tokësore për t’u lidhur me Evropën.
Nga 2007 në 2017, Pekini njoftoi 12 miliardë euro në kredi për projektet e ndërtimit në 16 vende, një e treta e të cilave shkoi në Serbi, e ndjekur nga Bosnja (21 përqind) dhe Mali i Zi (7 përqind), tregoi një studim i Bankës Evropiane e Investimeve (EIB).
