Katër shkencëtarë që zbuluan se nga shkaktohej sëmundja e migrenës, duke hapur rrugën për trajtime të reja parandaluese, kanë fituar çmimin më të madh për neuroshkencën në botë, rreth 1.1 milion paund. Fondacioni Lundbeck në Danimarkë njoftoi të enjten se studiuesi britanik Peter Goadsby, Michael Moskoëitz, Lars Edvinsson nga Suedia dhe Jes Olesen nga Danimarka, kishin fituar çmimin.
Duke folur në një konferencë për shtyp përpara njoftimit, Goadsby, një profesor i neurologjisë në Kolegjin King’s në Londër, tha se është i ngazëllyer që kërkimi i migrenës po merr këtë çmim dhe që migrena po shikohet si një çrregullim i trurit në një mënyrë e përshtatshme.
Ceremonia e ndarjes së çmimeve do të zhvillohet në Kopenhagë më 25 tetor, ku çmimi do të jepet nga Princi i Kurorës Frederik i Danimarkës. Hulumtimi fitues sillet rreth moszgjedhjes së bazës nervore të migrenës, një gjendje neurologjike gjymtuese e karakterizuar nga episode të dhimbjes së kokës, si dhe të përziera, të vjella, marramendje, ndjeshmëri ekstreme ndaj tingullit, dritës, prekjes dhe erës.
Gjendja prek rreth një në shtatë njerëz në të gjithë botën dhe është rreth tre herë më e zakonshme tek gratë sesa burrat. Për shumë vite, migrena mendohej të ishte një gjendje psikosomatike, që rezultonte nga njerëzit që nuk ishin në gjendje të përballen me stresin.
Megjithëse trajtimet ishin në dispozicion, këto ndihmuan vetëm në lehtësimin e simptomave, në vend që të adresonin shkakun rrënjësor, i cili ishte i panjohur.
Në vitin 1979, Moskowitz, një profesor i neurologjisë në Shkollën Mjekësore të Harvardit, deklaroi që migrena vjen nga një ndërveprim midis nervit trigeminal i përfshirë në zbulimin e ndjesive nga koka dhe fytyra dhe membranave të hollë, të ndjeshme ndaj dhimbjes “meninges” që rrethojnë truri.
Ai demonstroi se sulmet e migrenës u shkaktuan kur fijet nervore trigeminale lëshuan kimikate të quajtura neuropeptide që bënë që enët e gjakut të meningeve të zgjerohen, duke rezultuar në inflamacion dhe dhimbje. Ai tregoi që bllokimi i veprimit të këtyre neuropeptideve mund të sigurojë një lloj të ri trajtimi.
Një tjetër përparim mbi sëmundjen erdhi kur Goadsby, së bashku me Edvinsson, një profesor i mjekësisë së brendshme në Universitetin Lund në Suedi, identifikuan neuropeptidin kryesor që ishin shkaktuaar episodet e migrenës.
Puna e mëtejshme nga Olesen tregoi se kur medikamentet që përmbanin CGRP u jepej pacientëve me migrenë mund të shkaktonte një sulm dhe se ilaçet që bllokuan neuropeptidin mund të ndihmonin në trajtimin e migrenës.
Kjo ka çuar në zhvillimin e trajtimeve të reja, duke përfshirë barna me bazë antitrupash monoklonalë si erenumab dhe ilaçet me molekulë të vogël rimegepant dhe ubrogepant. Megjithëse këto ilaçe nuk kurojnë migrenën, ato përmirësojnë dukshëm cilësinë e jetës së shumë pacientëve, duke ndihmuar në trajtimin dhe parandalimin e sulmeve të migrenës.
“Unë mendoj se gjëja e rëndësishme për këtë hulumtim është se ai tregon se një qasje e bazuar në neuroshkencë ka vlerë dhe se hulumtimi ka aftësinë për të ndryshuar praktikën klinike. Ajo që tregon ky hulumtim është se migrena është një problem i trajtueshëm,” tha Goadsby.(The Guardian, gazeta “Si”)
