Qendra e Kancerit e spitalit Humanitas në Milano ka nisur një projekt që synon zhvillimin e sistemeve të reja të analizës së të dhënave në fushën e sëmundjeve hematologjike. Projekti Synthema synon të krijojë një “qendër ndërkombëtare” ku të zhvillojë dhe vërtetojë teknikat inovative të bazuara në inteligjencën artificiale për të bërë anonim informacionin klinik dhe biologjik të pacientëve. Projekti synon gjithashtu të gjenerojë të dhëna sintetike, në përputhje me rregulloret e privatësisë, për të kapërcyer mungesën dhe fragmentimin e informacionit të disponueshëm sot për kërkime, në përputhje me Rregulloren e Përgjithshme të Mbrojtjes së të Dhënave.
Projekti, i cili fitoi një grant të Komisionit Evropian prej 7 milionë eurosh në kuadër të programit Horizon 2020, do të nisë në fillim të vitit 2023 dhe do të fokusohet në sëmundjet e rralla hematologjike si anemia drapërqelizore dhe leuçemia akute mieloide.
Sëmundje të rralla, por që kanë një numër të përgjithshëm shumë të rëndësishëm pacientësh në botë.
Disa grupe kërkimore bashkëpunuese në nivel kombëtar dhe BE janë shfaqur kohët e fundit për të studiuar sëmundje të rralla hematologjike, por progresi i kërkimit klinik shpesh ngadalësohet për shkak të numrit relativisht të ulët të pacientëve të prekur dhe nga shpërndarja e informacionit në qendra, që nuk janë të lidhur me njëri-tjetrin dhe për rrjedhojë nuk komunikojnë. Kësaj situate i vjen në ndihmë Qendra Humanitas AI (Qendra Kërkimore për Inteligjencën Artificiale), e cila prej disa kohësh studion sisteme të sigurta dhe anonime për të gjeneruar njohuri nga të dhënat e pacientëve.
E ardhmja, sipas Victor Savevski, Drejtor Menaxhues i Qendrës AI të Humanitas, janë të dhënat sintetike: për t’i marrë ato ju nevojiten algoritme të afta të ndërlidhen me informacionin e vërtetë të pacientit për të krijuar një kopje virtuale, të ndryshme nga individi që i ka krijuar ato të dhëna, por që përmban të gjitha vetitë klinike, gjenetike, biologjike dhe statistikore të origjinalit. Një lloj “avatari”, një alter ego dixhitale me një dimension shtesë sigurie: të dhënat nuk kopjohen një nga një, në një pasqyrë, por në grup, duke marrë parasysh edhe marrëdhëniet midis të dhënave. Në praktikë, këta pacientë virtualë nuk kanë më asnjë lidhje me pacientët e vërtetë, është sikur të kenë përthithur pronat dhe marrëdhëniet e tyre në një mënyrë të ngjashme, por jo të barabartë.
Dhe të dhënat sintetike mund të përshpejtojnë provat. Në studimet që duhet të krahasojnë dy “popullata” të ndryshme (për shembull për të verifikuar efektivitetin e një ilaçi), do të jetë e mjaftueshme të regjistrohet një grup njerëzish, me përfitime të dukshme, edhe nga aspekti ekonomik.
Instituti Klinik Humanitas është spitali i parë në Itali që ka një Qendër të integruar të Kërkimit të Inteligjencës Artificiale, qëllimi i së cilës është të krijojë një hapësirë për shkëmbimin e njohurive dhe aftësive midis inxhinierëve, mjekëve dhe shkencëtarëve për të arritur standarde edhe më të larta të kujdesit të ngritura përmes ndërtimit të algoritmeve inteligjente, të aftë për të përpunuar një sasi të madhe informacioni klinik. Qëllimi përfundimtar është gjetja e lidhjeve dhe përcaktimi i modeleve të parashikimit të dobishëm për avancimin e kërkimit shkencor dhe inovacionit në fusha si mjekësia parashikuese, personalizimi i trajtimeve dhe imazheria diagnostike. Në Humanitas, aplikimi i Inteligjencës Artificiale bëhet në fusha të ndryshme: nga parandalimi i kancerit të zorrës së trashë dhe rektalit deri te imazheria diagnostike dhe hematologjia.
