Roveri kinez Zhurong ka zbuluar gjurmët e fundit të ujit në planetin e kuq. Falë eksplorimeve të tij, gjurmë uji u gjetën në disa duna rëre që datojnë nga një periudhë midis 1.4 milionë vjet dhe 400 mijë vjet më parë.
Zbulimi nuk është i rëndësishëm vetëm për faktin se tregon ekzistencën e ujit në një periudhë “më afër” deri në ditët e sotme. Dihet që Marsi, sipas një numri të madh kërkimesh, zotëronte sasi të mëdha uji të lëngshëm në miliarda vjetët e tij të parë, por kohët e fundit gjurmët e ujit janë zbuluar pranë zonave ekuatoriale.
Roveri Zhurong, i cili është pjesë e misionit Tianëen-1 të Agjencisë Hapësinore Kineze dhe u nis në korrik 2020, u ul në skajin jugor të Utopia Planitia në vitin 2021. Një zonë me pak interes për historinë e lashtë të ujit marsian, në krahasim me atë që u shkel nga roverët e NASA-s, në rajone që dihet se kanë qenë liqene shumë të lashta.
Qin Xiaoguang, kreu i projektit, dhe kolegët e tij kanë vëzhguar gjurmë “të fundit” të ekzistencës së ujit në strukturat e pranishme në duna, në kore, çarje dhe kreshta. Sipas autorëve, shkaku i këtyre strukturave morfologjike ishte avullimi i ujit të lëngshëm.
Uji do të ishte krijuar nga shkrirja e ngricave ose shiut që binte mbi duna. Pavarësisht temperaturave të ulëta që ekzistojnë në Mars, shkrirja e akullit do të ishte shkaktuar nga kripërat e pranishme me bollëk në shtresat sipërfaqësore të dunave dhe të zbuluara nga analizat spektrale të roverit kinez, por edhe nga roverët e tjerë.
Kjo është prova e parë vëzhguese për ekzistencën e ujit të lëngshëm në gjerësi të ulëta gjeografike marsiane, ku temperaturat e sipërfaqes janë relativisht më të ngrohta dhe më të përshtatshme për jetë sesa në gjerësi të larta.
Është e mundur që shirat të kenë ardhur nga retë e akullta në zonat polare, ose akulli mund të jetë depozituar sezonalisht në zona të ndryshme kur, në të kaluarën, boshti i rrotullimit të Marsit ishte ndryshe nga sa është sot.
Megjithatë, roveri nuk ka dërguar sinjale nga Marsi për gati një vit. Ai nuk është përgjigjur që nga 20 maji 2022 për shkak të pluhurit që ka mbuluar panelet diellore, tregon një studim i publikuar në revistën Science Advances dhe i drejtuar nga Akademia Kineze e Shkencave.
Tani shpresohet se roveri kinez do të jetë në gjendje të rikuperohet, ndoshta me bashkëpunimin e një shpërthimi ere që pastron panelet diellore dhe rikthen jetën në instrumentet e tij. Sytë e shkencëtarëve kinezë mbeten të fokusuar dhe me shpresë.
