“Përcaktimi i fatit të personave të zhdukur është një detyrë komplekse, e vështirë dhe shpesh shumë e ndjeshme. Por ne jemi të përkushtuar si Mision për të mbështetur të drejtën themelore të anëtarëve të familjes për të ditur se çfarë ka ndodhur me të dashurit e tyre”, thotë Lars-Gunnar Wigemark në një dëshmi për përvojën e tij si Shef i Misionit të Bashkimit Evropian për Sundimin e Ligjit në Kosovë (EULEX).
Ai EULEX-in e quan mision të shumëanshëm dhe me shumë përgjegjësi “magjepsëse dhe unike”.
“Një shembull konkret i vlerës së shtuar të mandatit të Misionit u bë i qartë për mua në mesin e nëntorit 2020 kur mësova se pas vitesh punë të palodhur dhe falë përdorimit të pamjeve ajrore, ekspertët tanë, së bashku me kolegët e tyre nga Instituti i Kosovës për Mjekësia Ligjore, Komiteti Ndërkombëtar për Kryqin e Kuq (KNKK) dhe Komisioni i Qeverisë Serbe për Personat e Zhdukur zbuluan mbetje njerëzore në Kizevak, një vend i madh guroreje në Serbinë jugore.
“Njëzet e një vjet pas luftës në Kosovë, familjet e këtyre personave të zhdukur më në fund do ta dinin të vërtetën për fatin e më të dashurve të tyre. Njëzet e një vjet është një kohë e gjatë, një kohë shumë e gjatë që një prind, partner apo një i afërm të përballet me të panjohurën. Fatkeqësisht, kjo nuk është e pazakontë në Ballkanin Perëndimor”, thotë ai.
Kërkimi i të zhdukurve pas një konflikti të armatosur është një proces i dhimbshëm, i ndërlikuar dhe kërkon kohë, tregon mes tjerash ai.
Sipas tij ekspertët e EULEX kanë kryer rreth 680 operacione në terren për gjetjen e personave të zhdukur, duke rezultuar deri më tani në identifikimin e 332 personave të zhdukur.
“Ekspertët tanë të mjekësisë ligjore janë shumë aktivë këtu në Kosovë”.
“Megjithatë, si BE ne duhet të vazhdojmë të kërkojmë më shumë progres në çështjen e personave të zhdukur. Kjo është një e drejtë themelore e njeriut. Të afërmit kanë të drejtë të dinë se çfarë ka ndodhur dhe autoritetet përkatëse kudo kanë një detyrim ndërkombëtar dhe ligjor të bëjnë gjithçka që munden”, shprehet ai.
