Ndërsa vala e të nxehtit thyente rekorde në Kaliforni, “pesha” e miliona kondicionerëve në rrjetin elektrik i detyroi operatorët të lënë në errësirë qindra mijëra familje. Kjo është vetëm një aluzion i vogël i asaj që ka të ngjarë të ndodhë në Kaliforni dhe më gjerë. Popullsia në rritje, rritja e të ardhurave, rritja e urbanizimit dhe ngritja e temperaturave të verës mund të trefishojnë numrin e kondicionerëve të instaluar në të gjithë botën nga mesi i shekullit, duke e shtyrë totalin drejt 6 miliardë, sipas raportit të Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë, Future of Cooling.
Në të vërtetë, ajri i kondicionuar përfaqëson një nga sfidat më tinëzare të ndryshimit të klimës, dhe një nga problemet më të vështira teknologjike për t’u rregulluar. Sa më shumë që ngrohet bota, aq më shumë do të na duhet ftohja – jo thjesht për rehati, por për shëndet dhe mbijetesë në pjesë të mëdha të botës.
Por vetë kondicionerët prodhojnë nxehtësi të mjaftueshme për të rritur në mënyrë të matshme temperaturat urbane, dhe ato nxjerrin jashtë gazra serrë shumë të fuqishme. Për më tepër, miliarda njësi të reja të etura për energji do të krijojnë një nga burimet më të mëdha të rritjes së kërkesës për energji elektrike në të gjithë botën.
Pa përmirësime të mëdha, kërkesa për energji që do të përdoret për të ftohur gjithashtu do të trefishohet, duke arritur 6 200 terawat në orë në 2050 – ose gati një e katërta e konsumit të përgjithshëm të energjisë elektrike në botë sot.
Pavarësisht nga madhësia e sfidave në rritje, ka pasur relativisht pak fonde për këtë sektor dhe pak përparime të dukshme në produktet në treg. Përveç fitimeve të ngadalta në efiçiencë, teknologjia themelore funksionon në të njëjtën mënyrë me kohën kur u prezantua, pra gati një shekull më parë.
Një kompani e re, Treau, është njëra prej disave që po provojnë mënyra të ndryshme për të krijuar një teknologji ftohjeje më të pastër dhe më efikase. Por edhe nëse stoku global i kondicionerëve bëhet shumë më efikas, hapat e parashikuar të përdorimit janë aq të mëdha sa kërkesa globale për energji elektrike do të rritet akoma. Kjo do të komplikojë detyrën tashmë marramendëse të pastrimit të sektorëve të energjisë në botë. Kjo do të thotë që kombet nuk kanë nevojë vetëm për të rregulluar infrastrukturën ekzistuese të energjisë elektrike; ata duhet të ndërtojnë sisteme shumë më të mëdha sesa kanë ekzistuar ndonjëherë – dhe t’i bëjnë të gjitha me burime pa karbon.
Miliarda kondicionerë të rinj
Ftohja e ajrit brenda shtëpive dhe zyrave do të jetë gjithnjë një shpenzues masiv i energjisë. Problemi nuk është thjesht se më shumë kondicionerë do të kërkojnë gjithnjë e më shumë energji elektrike për t’i furnizuar ato. Për më tepër, ata do të rrisin veçanërisht sasinë që është e nevojshme gjatë periudhave të pikut, kur temperaturat janë me të vërtetë të larta dhe të gjithë i ndezin kondicionerët në të njëjtën kohë. Kjo do të thotë që ne duhet të ndërtojmë më shumë sisteme elektrike për të përmbushur nivelet e kërkesës që mund të arrihen vetëm për disa orë në disa ditë në vit.
Në Qarkun e Los Angeles, rritja e temperaturave së bashku me rritjen e popullsisë mund të rrisë kërkesën për energji elektrike gjatë orëve të pikut të verës deri në 51% deri në 2060 sipas një skenari me emisione të larta, sipas një studimi të Energjisë së Aplikuar 2019 nga studiuesit në Arizona State dhe Universiteti i Kalifornias, Los Angeles.
Kjo i shton deri në rreth 6.5 gigavat shtesë sasisë që operatorët e rrjetit duhet të furnizojnë menjëherë, ose prodhimin e menjëhershëm të gati 20 milionë paneleve diellore 300-vat në një ditë me diell.
Dhe kjo është për vetëm një nga 58 qarqet e Kalifornisë. Bota do të shohë rritje shumë më të mëdha të kërkesës për kondicionerë në vendet ku klasa e mesme po zgjerohet me shpejtësi dhe ku valët e nxehtësisë do të bëhen më të zakonshme dhe të ashpra.
Pastrimi i rrjetit
Rregullimi më i rëndësishëm duhet të ndodhë jashtë industrisë së kondicionerëve. Kalimi i rrjetit të energjisë elektrike si një i tërë në përdorimin më të madh të burimeve të pastra të energjisë, si dielli dhe era, do të zvogëlojë në mënyrë të qëndrueshme emetimet indirekte të gazrave serë nga energjia e përdorur për të furnizuar njësitë e kondicionimit të ajrit.
Përveç kësaj, zhvillimi i rrjeteve gjithnjë e më të zgjuara mund të ndihmojë sistemet e energjisë elektrike të zgjidhë problemet e pikut të kërkesës së kondicionerëve. Kjo përfshin shtimin e sensorëve, sistemeve të kontrollit dhe softuerit që mund të zvogëlojë automatikisht përdorimin ndërsa temperaturat jashtë bien, kur njerëzit lënë hapësira për periudha të gjata, ose kur kërkesa fillon të përplaset ndaj gjenerimit të disponueshëm.
Bota gjithashtu mund të shkurtojë emetimet direkte nga kondicionerët duke kaluar te ftohja alternative, përbërjet kritike brenda pajisjeve ftohëse që thithin nxehtësinë nga ajri. Prodhuesit kryesisht janë mbështetur te hidrofluorokarburet, të cilat janë gazra serrë shumë të fuqishme që mund të rrjedhin gjatë prodhimit dhe riparimit ose në fund të jetës së një njësie. Por sipas një ndryshimi të vitit 2016 në Protokollin e Montrealit, kompanitë dhe vendet duhet të kalojnë gjithnjë e më shumë në opsione me ndikime më të ulëta të ngrohjes, të tilla si një klasë përbërësish premtues të njohur si HFO, hidrokarbure të caktuara si propani, dhe madje edhe dioksid karboni (i cili të paktën ka më pak një efekt ngrohës sesa ftohësit ekzistues).
Ftohëst alternativë mund të zvogëlojnë emetimet me ekuivalentin e rreth 50 miliardë ton dioksid karboni në dekadat e ardhshme. (Bota emetoi gati 37 miliardë tonë në total vitin e kaluar, sipas Projektit Global të Karbonit.)
Ekzistojnë gjithashtu mënyra të qarta për të lehtësuar ngarkesat e energjisë elektrike të nevojshme për ftohjen e ndërtesave, duke përfshirë shtimin e izolimit, mbylljen e rrjedhjeve të ajrit, instalimin e mbulesave të dritareve ose filmave, dhe aplikimin e ngjyrave ose materialeve reflektuese në çati. Krijimi i “çative të ftohta” siç i kanë 80% të ndërtesave tregtare të vendit mund të shkurtojë përdorimin vjetor të energjisë me më shumë se 10 terawatt orë dhe të kursejë më shumë se 700 milion dollarë, sipas një studimi të mëparshëm nga Laërence Berkeley National Lab.
Kompani të reja po përpiqen të gjejnë zgjidhje të tjera. Transera është një kompani që po zhvillon një model të tillë që do të kursejë mbi 25% energji. SkyCool synon përdorimin e pasqyrave teknologjike, duke përfituar nga fenomeni natyror i njohur si ftohja rrezatuese.
Lajmi i mirë është se në këtë sektor po hidhen para, ndërsa lajmi i keq është se sasia e këtyre parave është e vogël në krahasim me miliardat që hidhen në sektorë të tjerë të teknologjisë dhe energjisë dhe akoma më e vogël në raport me shkallën që do të ketë ky problem disa vite më vonë.
Technology Review
