Termocentrali bërthamor i Zaporizhzhia, i ndërtuar në mes të viteve 1984 dhe 1995, është termocentrali më i madh bërthamor në Evropë dhe i nënti më i madhi në botë.
Termocentrali bërthamor në fjalë i cili gjendet në Ukrainë dhe së fundmi u bombardua nga forcat ruse, ka gjashtë reaktor, ku secila gjeneron 950 megavatë energji elektrike, e cila është e mjaftueshme për afërsisht për katër milion shtëpi.
Në kohë normale ajo prodhon një të pestën e energjisë elektrike të Ukrainës dhe pothuajse gjysmën e energjisë së prodhuar nga objektet e energjisë bërthamore të vendit.
Fabrika ndodhet në Ukrainën juglindore në Enerhodar në brigjet e rezervuarit Kakhovka në lumin Dnieper. Është rreth 200 km nga rajoni i kontestuar i Donbasit dhe 550 km në jug-lindje të Kievit.
Çfarë ndodhi të premten në mëngjes?
Një zjarr shpërtheu në një ndërtesë stërvitore jashtë uzinës në orët e para të së premtes, pasi u granatua nga forcat ruse, thanë autoritetet ukrainase.
Raporti i parë erdhi nga një punonjës i uzinës, i cili postoi në Telegram se forcat ruse kishin qëlluar mbi objektin dhe se kishte “një kërcënim real të rrezikut bërthamor”.
Ministri i Jashtëm i Ukrainës konfirmoi raportet në orën 2:30 të mëngjesit, duke postuar në Twitter se ushtria ruse “po qëllonte nga të gjitha anët mbi Zaporizhzhia, Zjarri tashmë ka shpërthyer.” Ai bëri thirrje për një armëpushim të menjëhershëm për të lejuar zjarrfikësit të kontrollojnë flakët.
Pak kohë më vonë, Shërbimi Shtetëror i Emergjencave të Ukrainës raportoi se rrezatimi radioaktiv ishte “brenda kufijve normalë” dhe kushtet e zjarrit në central ishin “normale”. Raportohet se zjarri ka rënë në një ndërtesë jashtë termocentralit.
Ata më vonë raportuan se njësia e tretë e energjisë në termocentral u shkëput në orën 2:26 të mëngjesit, duke lënë vetëm një nga gjashtë njësitë e uzinës në funksion.
Raportet e hershme të incidentit në termocentralin nxitën tregjet financiare në Azi, me rënien e stoqeve dhe rritjen e mëtejshme të çmimeve të naftës.
Rreziku për kërcënim radioaktiv?
Autoritetet ukrainase të premten në mëngjes thanë se objekti ishte i siguruar dhe “siguria bërthamore tani është e garantuar”.
Më herët, Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë Atomike tha se rregullatori i Ukrainës i tha agjencisë se nuk kishte “asnjë ndryshim të raportuar në nivelet e rrezatimit në lokacionin e termocentralit bërthamor Zaporizhzhia”.
SHBA tha gjithashtu se informacioni i tyre i fundit nuk tregoi niveleve të larta të rrezatimit radioaktiv. Sekretarja amerikane e energjisë, Jennifer Granholm, tha se reaktorët “janë të mbrojtur nga struktura të forta kontrolli dhe se ato po mbyllen në mënyrë të sigurt”.
Rusia tashmë ka kapur uzinën e zhdukur të Çernobilit, 100 km në veri të Kievit. Disa analistë vunë në dukje se uzina e Zaporizhzhia është e një lloji të ndryshëm dhe më të sigurt nga Çernobili.
Shanset për shpërthim, shkrirje bërthamore ose lëshim radioaktiv janë të ulëta, tha Tony Irwin, një profesor nderi i asociuar në Universitetin Kombëtar Australian.
Irwin, i cili operoi termocentralet bërthamore në Mbretërinë e Bashkuar për tre dekada, është një ish-menaxher i reaktorit të ujit të lehtë Australian me pishinë të hapur (OPAL), i vetmi reaktor bërthamor i Australisë.
Ai tha se reaktorët PWR janë “shumë më të sigurt” se reaktorët në Çernobil dhe nuk duket se janë dëmtuar. Reaktorët kanë murre të mëdhenj të betonit dhe sisteme të integruara të mbrojtjes nga zjarri, tha ai, duke shtuar:
“Natyrisht, nuk është një ide e mirë nëse filloni të gjuani raketa masive në reaktorë,” tha ai. “Lloji PWR [reaktor i ujit nën presion]është një lloj reaktori shumë më i sigurt, sepse është një reaktor i projektuar me dy qark. Uji që e mban reaktorin të freskët është në një qark të veçantë me qarkun e dytë, i cili në fakt furnizon energjinë për turbinën dhe jashtë”.
“Këta reaktorë kanë gjithashtu sisteme rezervë të ftohjes emergjente. Përveç ftohjes normale të reaktorit, ata kanë një sistem pasiv, ata kanë sisteme injektimi me presion të lartë, kanë sisteme injektimi me presion të ulët”.
U përkthye dhe u përshtat nga The Guardian
/Albanianpost.com
