Rajoni i Ballkanit është bërë një qendër strategjike që mund të lidhet me Portin e Pireut në Greqi, të cilin Kina e bleu në vitin 2016, për t’u lidhur më pas me vendet e Evropës qendrore, dhe kështu tregjet e BE–së.
Kjo është padyshim edhe arsyeja përse sipas, Giorgio Fruscione, ekspert nga Instituti Italian për Studime Politike Ndërkombëtare, Kina po lufton për ndikim në Serbi. Ajo ndodhet madje në një luftë për të kapërcyer Rusinë, Turqinë dhe vendet e Gjirit, kryesisht Emiratet e Bashkuara Arabe, si partneri më i besueshëm i Serbisë.
Ajo mbetet e varur nga Rusia, me të cilën ajo gjithashtu bashkëpunon ushtarakisht. Ndërkohë, Emiratet e Bashkuara Arabe janë bërë partneri kryesor i Beogradit në botën arabe gjatë nëntë viteve të fundit, me të cilat Serbia ka forcuar partneritetin në fushat e aviacionit, ndërtimit urban, bujqësisë dhe mbrojtjes.
“Kina është duke kapur një nga një të gjithë sektorët kyc të Serbisë”, thotë Fruscione.
Pekini kohët e fundit ka zgjeruar bashkëpunimin me Beogradin në fusha të ndryshme. Tregtia e përgjithshme midis Serbisë dhe Kinës është rritur vazhdimisht gjatë dekadës së fundit. Sipas të dhënave të Agjencisë për Zhvillim të Serbisë, Kina përbën 8.9% të vlerës totale të investimeve të huaja direkte. Në vitin 2016, pas një vizite të Presidentit kinez Xi Jinping në Serbi, Kina bleu mori një fabrikë çeliku, dikur në pronësi të një kompanie amerikane.
Në vitin 2018, kompania kineze Zinj bleu kompleksin e vetëm të minierave të bakrit në Serbi. Kompania kineze Linglong, sponsori kryesor i ligës më të lartë të futbollit në Serbi, po ndërton një fabrikë gomash gati 1 miliard dollarë. Në janar 2021, kompania kineze Power Construction Corporation nënshkroi një memorandum me qeverinë serbe për ndërtimin e dy linjave të Metrosë së Beogradit.
Ndërsa qeveria po mirëpret investitorët kinezë që marrin nën kontroll kompanitë e vjetra industriale, vendasit dhe aktivistët thonë se po vuajnë pasojat mjedisore. Në një raport të fundit, Parlamenti Europian shprehu shqetësimin për mungesën e transparencës dhe vlerësimit të ndikimit të investimeve kineze në Serbi dhe në të gjithë Ballkanin Perëndimor.
Shumë projekte të mëdha infrastrukturore në Serbi në dekadën e fundit janë financuar nga kreditë kineze dhe të gjitha kontratat i janë dhënë kompanive kineze pa tenderë publikë. Këto kredi i janë dhënë Serbisë nga Kina për një afat 15-20 vjet dhe norma interesi midis 2% dhe 3%. Shuma e huadhënies nga Kinës është ekuivalente me 7% të PBB -së së Serbisë. Rindërtimi i linjave hekurudhore që lidhin Hungarinë me Serbinë janë ndër projektet që po financohen nga Kina.
Pekini ka zgjeruar kohët e fundit bashkëpunimin me Serbinë edhe në fushën e sigurisë. Mbi një mijë kamera të gjigantit kinez Huawei, me softuer për njohjen e fytyrës, janë instaluar në Beograd, edhe pse pajisje të tilla të sigurisë nuk janë në përputhje me standardet e BE -së. Burime të inteligjencës, zyrtarë dhe ekspertë akademikë thonë se sistemet kineze të monitorimit të qyteteve mund të përdoren për përgjimin e qytetarëve dhe shkelje të tjera të të drejtave të njeriut.
Kina po rrit gjithashtu bashkëpunimin ushtarak me Serbinë. Në qershor të vitit 2020, forca ajrore e Serbisë mori gjashtë dronë luftarakë të armatosur me raketa nga Kina.
Bashkëpunimi në rritje midis universiteteve dhe shkollave kineze dhe serbe po ashtu po vazhdon pa u ndalur. Tre universitete serbe kanë nënshkruar një marrëveshje bashkëpunimi me Universitetin Jiao Tong të Shangait. Gjithashtu, një Qendër e re Kulturore Kineze po përfundon në Beograd në vendin e ish -ambasadës kineze, të shkatërruar nga NATO në 1999.
Partneriteti i ri midis Kinës dhe Serbisë përfshin gjithashtu lidhje të ngushta politike. Presidenti serb Aleksandër Vuçiç ka folur shpesh për “miqësinë prej çeliku” midis dy vendeve. Beogradi nuk i mbështeti rezolutat e BE -së kundër shkeljes të të drejtave të njeriut në Hong-Kong.
Marrëdhënia është thelluar gjatë pandemisë, me Kinën që i ofroi në mënyrë emergjente Serbisë ndihmë mjekësore dhe mjekë. Pothuajse brenda natës, Kina u bë miku më i madh i Serbisë në mediat e vendit. Një video e Vuçiçit duke puthur me entuziazëm flamurin kinez u bë virale. Serbia ka blerë deri më tani 4.2 milion vaksina Sinopharm, të cilat përbëjnë pothuajse 60% të dozave të marra deri më tani.
Euractiv-SI
